Διαβάζω άρθρο στην Καθημερινή της 21ης Φεβρουαρίου
https://www.kathimerini.gr/world/562893871/ti-pisteyoyn-oi-eyropaioi-gia-oykrania-rosia/
«Μόλις 10% των Ευρωπαίων πιστεύουν ότι η Ουκρανία θα υπερισχύσει στον πόλεμο, σύμφωνα με νέα μελέτη που προκύπτει από σειρά δημοσκοπήσεων σε χώρες της ηπείρου ενόψει της επετείου δύο ετών από τη ρωσική εισβολή. Η επικρατούσα άποψη στις δώδεκα χώρες που μελετήθηκαν είναι ότι ο πόλεμος θα λήξει με «συμβιβασμό». Ειδικά οι Έλληνες πολίτες αποδεικνύονται εκ των πλέον απαισιόδοξων, προβλέποντας είτε συμβιβασμό (47%) είτε νίκη της Μόσχας (30%), ποσοστά παρόμοια με εκείνα των Ούγγρων (38% και 31%, αντίστοιχα). Στον αντίποδα, μόλις 14% των Πολωνών προβλέπουν επικράτηση της Ρωσίας και ένα στιβαρό 17% θεωρεί ότι η Ουκρανία θα κερδίσει τη σύρραξη.»
Έως εδώ θεωρώ ότι είναι θέμα αντίληψης της παρούσας εμπόλεμης κατάστασης, κατάστασης που μεταβλήθηκε στον χρόνο που μας πέρασε και που θα μπορούσε ακόμη να αλλάξει.Αυτό όμως που με σοκάρει αφάνταστα είναι η συνέχεια του άρθρου.
«Παράλληλα, η συντριπτική πλειοψηφία Ελλήνων και Ούγγρων εκτιμά ότι πρέπει να ασκηθούν πιέσεις στο Κίεβο ώστε να οδηγηθεί σε συμβιβασμό (59% και 64%).»
Με ποιο δικαίωμα άραγε οι Έλληνες (και οι Ούγγροι) θα απαιτούσαν από τους Ουκρανούς να εγκαταλείψουν τα εδάφη που κατέλαβε η Ρωσία και να συμβιβαστούν; Εάν οι ίδιοι δεν επιθυμούν αυτόν τον συμβιβασμό;
Μήπως δεν έχουμε καταλάβει ότι η αντίσταση της Ουκρανίας στην βάρβαρη Ρωσική εισβολή είναι κάτι που θα αντιμετωπίζαμε και εμείς από τους γείτονες μας με παρόμοιες προφάσεις για πληθυσμούς που μιλούν άλλη γλώσσα, ασπάζονται άλλη θρησκεία ή, ακόμη χειρότερα, θεωρούν τους εαυτούς τους υπηκόους άλλου κράτους παρ όλες τις διεθνείς συνθήκες και τα χαραγμένα σύνορα; Θα θέλαμε να μας επιβάλλουν οι ξένοι και σε εμάς έναν άτιμο συμβιβασμό;
Έχουμε συμβιβαστεί άραγε με την διχοτόμηση της Κύπρου για την οποία είμαστε συνυπεύθυνοι λόγω της χούντας και το πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου και επί τέλους την αδυναμία μας να προστατέψουμε την Κύπρο αποτελεσματικά;
Το πάθημα μας έγινε μάθημα και καταλάβαμε ότι χρειαζόμαστε επαγρύπνηση και υπεροπλία για να αποτρέψουμε παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον;
Μήπως δεν θυμόμαστε ότι είναι η θέληση των λαών της ανατολικής Ευρώπης που τους απομάκρυνε από τον ζυγό του Σοβιετικού κομμουνισμού σιγά σιγά προς την Δύση και το ΝΑΤΟ; Σοβιετικού ολοκληρωτισμού του οποίου το τωρινό Ρωσικό πολιτικό σύστημα (μετά από μια μικρή περίοδο εκδημοκράτισης) αποτελεί μια απλή μετάλλαξη;
Το όνομα άλλαξε, το σύστημα του τρόμου παραμένει. Κάτι ανάλογο συνέβη στην Ρωσία κατά τη μετάβαση από τον τσαρισμό στον μπολσεβικισμό, δεδομένου ότι η χώρα αυτή δεν έχει παράδοση στη δημοκρατία.
Μήπως δεν θυμόμαστε ότι ο ζυγός της Σοβιετικής Ένωσης στην ανατολική Ευρώπη γιγαντώθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με την επαίσχυντη συμφωνία της Γιάλτας του διαμερισμού της Ευρώπης σε σφαίρες επιρροής; Η χώρα μας δεν το πλήρωσε ακριβά με ένα εμφύλιο πόλεμο;
Μήπως αγνοούμε ακόμη ότι η Ρωσία επιδεικνύει επεκτατικές τάσεις προς την Δύση και ότι δεν τρέφει συμπάθεια προς την χώρα μας (όπως δεν έτρεφε ποτέ); Ακόμη και η δήθεν ομοθρησκεία είναι μία χίμαιρα, η Μόσχα μας προτιμά υπόδουλους (όπως το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης) ή πολίτες δεύτερης τάξης για να μπορέσει να ασκήσει την πολιτική της, σαν τρίτη Ρώμη που πιστεύει ακράδαντα ότι είναι, πολιτική στην οποία τώρα η θρησκεία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος – το Πατριαρχείο της Μόσχας δεν είναι τίποτε παραπάνω από ένα όργανο στα χέρια του Πούτιν.
Δεν έχουμε πλήρως αντιληφθεί ότι τα νεαρά παιδιά στην Ουκρανία, που δίνουν άνιση μάχη υπερασπιζόμενα την πατρίδα τους σε ένα περιβάλλον που θυμίζει τις νέες Θερμοπύλες, υπερασπίζονται ταυτόχρονα μια Ευρώπη που δοκιμάζεται πολιτιστικά και ηθικά. Είναι θράσος εκ μέρους μας, ως λαού, να επιδιώκουμε να τους επιβάλλουμε έναν άτιμο συμβιβασμό. Ντροπή μας! Τα κόκαλα των μαχητών του έπους του 1940, που έδωσαν παρόμοιο άνισο αγώνα για την ελευθερία της πατρίδας μας ενάντια στον φασισμό, θα τρίζουν στους τάφους τους.
Το καθήκον μας είναι να βοηθήσουμε την Ουκρανία με όλες μας τις δυνάμεις. Αποτελεί δική τους υπόθεση εάν θα θελήσουν συμβιβασμό και τι συμβιβασμός θα είναι αυτός (όπως και η επιλογή της πολιτικής τους ηγεσίας). Μη βοηθώντας, τους σέρνουμε σε ένα άτιμο συμβιβασμό υποτέλειας που θα είναι απαρχή νέων προβλημάτων για την Ευρώπη.
Ακούω σαχλά επιχειρήματα εναντίον του προέδρου της Ουκρανίας που φτάνουν έως την προσωπική του ζωή και τις σεξουαλικές του προτιμήσεις ενώ στην Ελλάδα βέβαια δεν έχουμε τέτοιους ηγέτες, εμείς έχουμε μόνο “πραγματικούς” άνδρες.
Ακούω επίσης επιχειρήματα ότι οι Ουκρανοί είναι δήθεν ναζί και οι Ρώσοι δήθεν δημοκράτες και αναρωτιέμαι πώς ο Μουσολίνι δεν έχει χρησιμοποιήσει τα ίδια επιχειρήματα για να μας “σώσει” από τον Ιωάννη Μεταξά.
Εγώ πιστεύω ακράδαντα ότι η υπεράσπιση της πατρίδας γίνεται χωρίς διάκριση πολιτικών φρονημάτων. Στο ιστορικό πλαίσιο, εάν ορισμένοι Ουκρανοί συμμάχησαν, όπως και οι Φινλανδοί, με τις δυνάμεις του Άξονα, το έκαναν αποκλειστικά εξαιτίας της αντίθεσής τους προς τη Ρωσία, από την οποία υπέφεραν τα πάνδεινα στο παρελθόν (πχ ο οργανωμένος από τον Στάλιν λιμός της Ουκρανίας).
Ευτυχώς υπάρχουν φωνές σαν αυτή του Οικουμενικού Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης Βαρθολομαίου, που με το θάρρος και την ευθύτητα που τον διακρίνει, υπενθύμισε πρόσφατα:
«Η εισβολή των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία είναι ένα ισχυρό παράδειγμα του είδους της αδικίας και της υποταγής, το οποίο η Εκκλησία πρέπει να κατακρίνει. Δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ή να δικαιωθεί. Είναι μια επίθεση κατά της αξιοπρέπειας και της κυριαρχίας ενός λαού που αγωνίστηκε εδώ και πολύ καιρό για την αυτοδιάθεσή του και υποφέρει από καιρό κάτω από τον ζυγό της τυραννίας. Παραβιάζει τις θεμελιώδεις αρχές της δικαιοσύνης και της ειρήνης που βρίσκονται στο κέντρο της πίστης μας»
https://www.ertnews.gr/eidiseis/diethni/vartholomaios-i-eisvoli-stin-oukrania-den-mporei-na-dikaiologithei-i-na-dikaiothei/
Είμαστε περήφανοι σαν Έλληνες που αντισταθήκαμε στους βαρβάρους σε όλες τις εποχές τις Ιστορίας. Αλλά άλλον ξεχάσαμε πως εμείς σώσαμε την Ευρώπη από τους Πέρσες και το “λευτεριά ή θάνατος” του 1821.
Η εντύπωση που αποκομίζω πλέον είναι ότι η παρακμή της κοινωνίας μας έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο, ώστε να φαίνεται να δικαιώνει το απόφθεγμα του φιλοσόφου Bertrand Russell “Better red than dead” (καλύτερα κόκκινοι – κομμουνιστές παρά νεκροί).
Έχω κάνει πολλαπλά ταξίδια στην μετασοβιετική Ρωσία και την Ουκρανία και γνωρίζω, πιστεύω, αρκετά καλά τις νοοτροπίες. Ήμουν από αυτούς που στις αρχές της δεκαετίας του 90 (ζούσα τότε στη Γαλλία) πίστεψα αφελώς στο μέλλον της Ρωσίας σαν δημοκρατίας στην αγκαλιά της ενωμένης Ευρώπης και συνεισέφερα σε αυτό το όραμα με επισκέψεις στην Μόσχα με τον τότε υπουργό εξωτερικών (και μετέπειτα πρωθυπουργό) της Γαλλίας προσφέροντας συνεργασία στην τομέα της πληροφορικής στην Γαλλική σχολή του Πανεπιστημίου της Μόσχας. Η εξέλιξη της Ρωσίας στην πάροδο του χρόνου μου απέδειξε πόσο λάθος έκανα.
Στην καρδιά της δυτικής ιστορίας, η Ελλάδα, γενέτειρα της δημοκρατίας, αντιμετωπίζει σήμερα ένα παράδοξο. Πώς μπορεί η χώρα μας που δημιούργησε τη δημοκρατία να διαχειριστεί τις σχέσεις της με καθεστώτα όπως αυτό του Πούτιν στη Ρωσία;
Η Ρωσία του Πούτιν, με τις κατηγορίες για καταπάτηση δημοκρατικών αρχών και διώξεις αντιπάλων όπως ο Navalny, αντιβαίνει σε κάθε αρχή που γεννήθηκε στην αρχαία Ελληνική πολιτεία.
Θα επισημάνω το παράλογο της αδιαφορίας από την κοινή γνώμη στην Ελλάδα στη δολοφονία του Navalny (και συστηματικά των αντιπάλων του Πούτιν), σε αντίθεση με την αντίδραση που προκάλεσε η δολοφονία του βουλευτή Λαμπράκη τη δεκαετία του ’60.
Αυτή η αντίφαση αναδεικνύει την περίπλοκη σχέση της Ελλάδας με τις δημοκρατικές της αξίες σε διεθνές επίπεδο και τονίζει τη σημασία της συνεπούς υπεράσπισης των αρχών αυτών, ανεξαρτήτως του πού και πότε παραβιάζονται.
Η Ελλάδα, ως χώρα με βαθιές δημοκρατικές ρίζες, οφείλει να αντιδρά σε παρόμοιες περιπτώσεις με συνέπεια και διαφάνεια, υπερασπιζόμενη τις δημοκρατικές αρχές και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στο επίκεντρο αυτού του διλήμματος βρίσκεται η ανάγκη για μια συνεκτική εξωτερική πολιτική που σέβεται τις δημοκρατικές αρχές, αλλά ταυτόχρονα λαμβάνει υπόψη την περίπλοκη διεθνή πραγματικότητα.
Είναι καθήκον της Ελλάδας και των Ελλήνων να βρουν την ισορροπία μεταξύ αυτών των αντιφάσεων, υποστηρίζοντας τις δημοκρατικές αξίες τους και προσαρμόζοντας την πολιτική τους στις σύγχρονες προκλήσεις. Η αντιμετώπιση αυτού του διλήμματος δεν είναι απλή αλλά απαιτεί διαρκή διαλογική προσέγγιση, όπου οι αρχές της δημοκρατίας παραμένουν στο επίκεντρο της ελληνικής διπλωματίας και εξωτερικής πολιτικής καθώς και του λαϊκού αισθήματος.
Δύο χρόνια μετά λοιπόν, εγώ, και όσοι άλλοι μοιράζονται μαζί μου τα ιδεώδη της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της αυτοδιάθεσης των λαών, θα συνεχίζουμε σταθερά να στηρίζουμε τον ουκρανικό λαό και την νόμιμη κυβέρνηση του και να ζητούμε την οικονομική και στρατιωτική ενίσχυσή τους, χωρίς αστερίσκους. Και θα συνεχίσουμε να μιλάμε ελεύθερα και ανοιχτά. Γιατί έτσι πρέπει.
Δεν με ενδιαφέρουν οι φωνές από τα άκρα που ή στηρίζουν τους επικίνδυνους δικτατορίσκους από φόβο, συμφέρον ή από αρρωστημένη ιδεολογία, ή ακόμη θεωρούν ότι είναι καλύτερο να ζούμε σαν σκλάβοι παρά να πεθαίνουμε ελεύθεροι, οπότε είναι πρόθυμοι σε κάθε συμβιβασμό και ταπείνωση.
Μάλλον θα πρέπει να ξεθάψω το βιβλίο του Σολτζενίτσιν “Μια ημέρα του Ιβάν Ντενίσοβιτς” που διάβαζα σε έκδοση ΒΙΠΕΡ σαν φοιτητής, έχει γίνει πάλι επίκαιρο … Πάλι ο θάνατος στα γκούλαγκ…
Ποτέ οι Έλληνες συνηθισμένοι στην ελευθερία (στα όρια της ασυδοσίας) δεν θα ήθελαν να ζήσουν κάτι παρόμοιο.
Γιατί λοιπόν οι Ουκρανοί ;
